پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 200 |
| تعداد مقالات | 2,008 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,680,169 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,937,362 |
بازاندیشی در مبانی قاعدة الواحد | ||
| پژوهش های هستی شناختی | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 11، شهریور 1396، صفحه 129-149 اصل مقاله (365.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا شایان1؛ جنان ایزدی* 2 | ||
| 1کارشناس‌ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| 2استادیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان | ||
| تاریخ دریافت: 19 دی 1394، تاریخ بازنگری: 28 مهر 1395، تاریخ پذیرش: 11 بهمن 1395 | ||
| چکیده | ||
| قاعدة الواحد، یکی از قدیم‌ترین و پرحاشیه‌ترین قواعد فلسفی است که همواره با مخالفت‌ها و موافقت‌های فراوان به‌خصوص توسط متکلمان روبرو بوده است. بسته به تفاوتِ تعریف‌ها از مبادی تصوری این قاعده، مصداق و مجرای این قاعده نیز تغییر کرده و از وحدتِ صادرِ اول تا تعدّدِ قوای نفس، کاربرد پیدا نموده است. مخالفان، اغلب این قاعده را ناقضِ فاعلیت و قدرت و ارادة مطلق خداوند شمرده‌اند. در این میان، در برخی از آثار سهروردی و صدرالمتألهین -که از مدافعان این قاعده‌اند- نیز عباراتی وجود دارد که لازمه‌ای جز نفی یا ترقیقِ بسیارِ این قاعده دربرنخواهد داشت. باید گفت برخی از حکما، از این قاعده، چونان «اصل ِاصیل» و «حصنِ حصین» دفاع کرده‌اند، اما با بازاندیشی در برخی مبادی این قاعده، می‌توان ادلّة آن را موردِ نقد و بازنگری قرار داد تا معلوم گردد که برای دفاع از این نظریه، می‌بایست از دلایلِ دیگری بهره جست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاعدة الواحد؛ صادر اول؛ عقول؛ وحدت؛ کثرت؛ سنخیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Rethinking On the Elements of Al-Wāḥid (unity) Principle | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Reza Shayan1؛ Janan Izadi2 | ||
| 1Grad student of Islamic theology and philosophy, university of Isfahan | ||
| 2Assistant professor of Islamic theology and philosophy, university of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| Al-Wāḥid is one of the oldest and most controversial philosophical principles, which always faced so many agreements and disagreements, particularly by theologians. Depending on different definitions of its conceptual origins, the referents and applications have been changed and applied to prove unity of First intellect to plurality of soul faculties. Its opponents have regarded that as a violation of God’s Absolute efficient, omnipotence and will. In the meantime, there are certain expressions in some Suhrawardī and Mullā Ṣadrā’s works -who advocate the principle- which require that, the principle should be denied or revised basically. It should be noted that some of Islamic philosophers have supported the principle as a strong foundation and original axiom. Through rethinking some origins of the principle, we can review and criticize its proofs to show that the other proofs should be required to advocate the theory in which just one immediate entity has been issued from God. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Al-Wāḥid Principle, First Intellect, Oneness, Multiplicity, Congruity, Emanation | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانی، سیدجلال‌الدین (1387)، نقدی بر تهافت‌الفلاسفه غزالی، قم، بوستان کتاب ------------ (1393)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، 4جلد، قم، بوستان کتاب ------------ (1375)، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم ------------ (1376)، مقدمه ایشان بر کتاب مصباح الهدایة الی الخلافة و والولایة امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(ره) ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1388)، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، 2ج، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ابن‌رشد (1384)، تهافت التهافت، ترجمه علی‌اصغر حلبی، تهران، انتشارات جامی ----- (1994م). رسالة ما بعد الطبیعة، تصحیح و تعلیق از دکتر رفیق العجم و جیرار جهامی، بیروت: دارالفکر ابن‌سینا (1391)، الهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده‌آملی، قم، بوستان کتاب ------ (1387)، الإشارات و التّنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم، بوستان کتاب ----- (1404ق)، الشفاء(الطبیعیات)، کتاب النفس، جلد دوم، تحقیق سعید زاید و...، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی ----- (1363)، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران، موسسه مطالعات اسلامی ابن‌عربی، محی‌الدین(بی‌تا)، الفتوحات المکیة، 4ج، بیروت، دارالصادر اکبریان، رضا، مرزانی، حجت‌الله(1391)، «تحلیل و نقد دیدگاه ملاصدرا درباره سنخیت علت و معلول»، آموزه‌های فلسفه اسلامی، 10، ص21-54 افلوطین(1413ق)، اثولوجیا، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قم، انتشارات بیدار بهمنیار بن مرزبان(1375)، التحصیل، تصحیح و تعلیق مرتضی مطهری، تهران، دانشگاه تهران جعفری، محمدتقی(1386)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، جلد 26، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی جوادی‌آملی، عبدالله(1389)، رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه، جلد 8، قم، مرکز نشر إسراء حاجیان، مهدی(1387)، «مبانی قاعده الواحد و اصل سنخیت»، نقد و نظر، 41و42، ص262-277 حسن‌زاده‌آملی، حسن (1389)، دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا، نمط پنجم، قم، آیت اشراق خادمی، عین‌الله (1378)، «ضرورت علّی از دیدگاه اشاعره و ابن‌رشد»، خردنامه صدرا، 16، ص34-42 ------------ (1378)، «تبیین نظریه اشاعره درباره عادت‌الله»، خردنامه صدرا، 16، ص72-80 ------------ (1386)، «چگونگی پیدایش کثیر از واحد (نظام فیض) از دیدگاه فارابی»، اندیشه نوین دینی، 10، ص 73-100 ------------ (1390)، نظام فیض از دیدگاه فیلسوفان مسلمان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، 1390 خواجویی، ملااسماعیل (1381)، رساله ابطال الزمان الموهوم در: سبع رسائل:، تصحیح سیداحمد تویسرکانی، تهران، میراث مکتوب خواجه‌طوسی، نصیرالدین (1391)، شرح الإشارات و التنبیهات، تحقیق حسن حسن‌زاده‌آملی، جلد سوم، قم، بوستان کتاب ذبیحی، محمد (1389)، فلسفه مشاء، تهران، دانشگاه تهران رازی، فخرالدین (1404)، شرح الإشاراتز(شرحی الإشارات)، 2ج، جلد اول، قم، مکتبة آیة‌الله مرعشی سهروردی، شهاب‌الدین(1388)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری‌کربن، جلد دوم، تهران، پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی شهرزوری، محمد(1380)، شرح حکمة‌الاشراق، تصحیح و تحقیق حسین ضیائی تربتی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شیرازی، قطب‌الدین(1391)، شرح حکمة‌الاشراق، به‌انضمام تعلیقات صدرالمتألهین، جلد دوم، تصحیح سیدمحمدموسوی، تهران، حکمت صدرالمتألهین، محمد(1981م)، حکمة‌المتعالیة فی الاسفارالاربعة، 9ج، بیروت، دار إحیاءالتراث العربی، چاپ سوم ------------ (1386)، مفاتیح‌الغیب، تصحیح، تعلیق و مقدمه نجفقلی حبیبی، 2ج، تهران، بنیاد حکمت صدرا ------------ (1420ق)، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تهران، انتشارات حکمت ------------ (1389)، مجموعه رسائل فلسفی، جلد دوم، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا طباطبایی، سیدمحمدحسین (1390)، نهایة‌الحکمة، تصحیح غلامرضا فیاضی، قم، موسسه امام خمینی(ره) ------------ (1391)، نهایة الحکمة، جلد سوم، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، قم، موسسه امام خمینی(ره) عشاقی اصفهانی، حسین(1385)، «استواری قاعده الواحد و پایه‌های نظری آن»، نقد و نظر، 41و42، ص255-261 علامه حلی، جمال‌الدین(1386)، الباب الحادی عشر، ترجمه و شرح محسن غرویان، قم، انتشارات دارالعلم -------------- (1413ق)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده‌آملی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی -------------- (1389)، کشف المراد، ترجمه و شرح علامه ابوالحسن شعرانی، تهران، هرمس غزالی، ابوحامد محمد(1391)، تهافت الفلاسفه، ترجمه حسن فتحی، تهران، انتشارات حکمت غفاری، حسین(1387)، «قاعدة الواحد»، فلسفه، 8، ص31-58 فارابی، ابونصر(1387). رسائل فارابی، مترجم سعید رحیمیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی فرامرز قراملکی، احد(1382)، «نقش روش‌شناختی قاعدة الواحد»، خردنامه صدرا، 33، ص20-23 فیاضی، غلامرضا (1384)، «عینیت وجود و ماهیت»، کتاب نقد، مصاحبه‌گر محمدصفر جبرئیلی، 35، ص273-306 ------------- (1393)، علم‌النفس فلسفی، تحقیق و تدوین محمدتقی یوسفی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قونوی، صدرالدین(1371)، النصوص، تصحیح و تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی مصباح یزدی، محمدتقی(1393)، تعلیقة علی نهایة‌الحکمة، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ------------- (1378)، آموزش فلسفه، جلد دوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی میرداماد، میرمحمدباقر(1367)، القبسات، به اهتمام مهدى محقق و دیگران، تهران، دانشگاه تهران میری، سیدمحسن(1390)، «رویکرد تاریخی انتقادی به انکار قاعدة الواحد»، تاریخ فلسفه، 7، ص 9-36 یثربی، سیدیحیی(1384)، «نقدی بر قاعدة الواحد و اصل سنخیت»، نقد و نظر، 37و38، ص 251-263 ------------ (1388)، تاریخ تحلیلی-انتقادی فلسفه اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 851 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |
||