دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی
انتشارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات11
تعداد شماره‌ها212
تعداد مقالات2,111
تعداد مشاهده مقاله2,893,207
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,102,306
ابراهیمی, حسن, ورزدار, کرامت. (1394). بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر. فناوری آموزش, 4(7), 23-39.
حسن ابراهیمی; کرامت ورزدار. "بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر". فناوری آموزش, 4, 7, 1394, 23-39.
ابراهیمی, حسن, ورزدار, کرامت. (1394). 'بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر', فناوری آموزش, 4(7), pp. 23-39.
ابراهیمی, حسن, ورزدار, کرامت. بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر. فناوری آموزش, 1394; 4(7): 23-39.

بررسی نظریۀ «توحید وجود» (ذوق التأله) از منظر جلال‌الدین دوانی متقدم و متأخر

پژوهش های هستی شناختی
مقاله 2، دوره 4، شماره 7، شهریور 1394، صفحه 23-39    اصل مقاله (1.36 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
حسن ابراهیمی1؛ کرامت ورزدار* 2
1استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران
2دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران
تاریخ دریافت: 25 آبان 1393،  تاریخ بازنگری: 01 بهمن 1393،  تاریخ پذیرش: 13 بهمن 1393 
چکیده
جلال­الدین دوانی بنابر اکثر آثار به جای مانده از او دارای مشربی اشعری بوده است و گرایش به اصالت ماهیت در آثارش فراوان دیده می­شود. وی در رسائل و کتاب­های خویش با این دیدگاه به تبیین نظریۀ «ذوق التأله» خود پرداخته است و به وحدت وجود در حق و کثرت ماهیات منسوب به حق قائل شده است. او به نوعی سعی دارد، علاوه بر حفظ مواضع اشعری خویش، از دیدگاه عرفا در مسئلۀ «صدور کثیر از واحد» تفسیری اشعری بیان کند. اما وی در طی یک انقلاب درونی و یک مبشرۀ علوی از مواضع پیشین خود دست کشیده است و با نگارش رسالۀ «الزوراء» روی به سوی اهل عرفان و معرفت می­گرداند. وی در این رساله وجود را منحصر در حق می­داند و صراحتاً اشاره می­کند که معلول به اعتبار ذات خود معدوم و بلکه ممتنع است و فقط در نسبت با علت است که موجود خوانده می­شود. با تأمل در این رساله روشن می­شود که برداشت رایج از نظریۀ ذوق التأله مبنی بر اصالت وجود در حق و اصالت ماهیت در ممکنات، برداشتی بدون توجه به منویات دوانی متأخر (دوانی به روایت الزوراء) است. همچنین، روشن می­گردد که مراد وی از نسبت و اضافه، اضافۀ اشراقی است و در واقع معلول عین نسبت و اضافه به علت است. وی صراحتاّ از تجلی دم زده، غیر حق را از شؤون و اطوار حق دانسته است و بیان می­دارد که این وجود حق است که در ممکنات به ظهور رسیده است و در نتیجه به اندیشۀ عرفا و علی الخصوص محی­الدین ابن عربی نزدیک می­شود
کلیدواژه‌ها
جلال الدین دوانی؛ ذوق التأله؛ رسالۀ الزوراء؛ وحدت وجود؛ اضافۀ اشراقی
عنوان مقاله [English]
A Survey on Doctrine of Unity of Being from Earlier and Late Jalal Al Din Dawani’s Viewpoint
نویسندگان [English]
Hassan Ebrahimi1؛ Keramat Varzdar2
1Assistant professor of Tehran University, department of Islamic theosophy, Tehran, Iran/ ebrahimihassan@gmail.com
2Graduate student of Islamic philosophy, Tehran university
چکیده [English]
Jala al Din Dawani, on the basis of most of his works, belongs to Ash’arite school, and his tendency towards fundamentality of quiddity can be seen in his writings. In his books and treatises, he has explained his idea believing in oneness of God and multiplicity of quiddities attributed to the God. In addition to supporting his Ash’arite position, he has endeavored to elucidate mystical theory of effusion of multiplicity from the oneness, if Ash’arite point of view is considered. But he by the inner revolution and celestial voice leaved his previous thought aside and by writing the treatise Al Zawra, turned to mystical knowledge. In his treatise, he has devoted the being to the God and explicitly denoted that the effect in itself not only is a nonexistence but also is impossible, just in its relations to the God can be called as existent. Contemplating on the treatise clarifies that he has meant by the relation, illuminating relation that by which the effect is not anything save the relation to its cause. He has spoken clearly about disclosure and regarded the effects as the God’s appearance and disclosure, stating the existence of God has appeared among the contingents and finally, his view comes close to mystical thought especially Ibn Arabi’s.
کلیدواژه‌ها [English]
Jala Al Din Dawani, Divine Tasting, Treatise Azawra, Oneness of Being, Illuminating Relation
مراجع

قرآن کریم

ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1390)، جلال­الدیندوانیفیلسوفذوقالتأله، چاپ اول، تهران، هرمس.

ابن عربی، محی­الدین، (بی­تا)، الفتوحاتالمکیۀ، 4 ج، بیروت، دار صار.

ابن عربی، محی­الدین، (1366)، فصوصالحکم، تصحیح ابوالعلاء عفیفی، چاپ اول، تهران، الزهراء.

الإصفهانی الخوانساری، العلامه المیرزا محمد باقر، (1991)، روضات الجنات فی الاحوال العلماء و السادات، بیروت، الدار الإسلامیۀ.

آملی، حسن حسن­زاده، (1417)، تعلیقات بر شرح منظومه، چاپ سوم، تهران، ناب.

حاجی خلیفه، مصطفی­بن عبدالله، (بی­تا)، کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون، بیروت، دار الإحیاء التراث العربی.

دشتکی، غیاث­الدین، (1423)، اشراق هیاکل النور لکشف ظلمات شواکل الغرور، تقدیم و تحقیق علی اوجبی، تهران، میراث مکتوب.

دوانی، جلال­الدین، (1083)، شرحبیتی از حافظ، مشهد، کتابخانۀ آستان قدس رضوی.

دوانی، جلال­الدین، (1753)، حاشیۀ قدیم شرح تجرید، تهران، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.

دوانی، جلال­الدین، (1999)، حاشیۀ اجدّ شرح تجرید، تهران، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.

دوانی، جلال­الدین، (1364)، رسالۀ خلقالاعمال، ضمنالرسائلالمختاره، محقق دوانی و میرداماد، به اهتمام احمد تویسرکانی، اصفهان، کتابخانۀ عمومی امام امیرالمؤمنین.

دوانی، جلال­الدین، (1360الف)، رسالۀ انموذجالعلوم،ضمنمجموعهثلاثرسائل، به تحقیق احمد تویسرکانی، مشهد، آستان قدس رضوی.

دوانی، جلال­الدین، (1381الف)، رسالۀالواجبالجدیدۀ،ضمنمجموعهسبعرسائل، چاپ اول، تهران، میراث مکتوب.

دوانی، جلال­الدین، (1381ب)، رسالۀالزوراء، ضمنمجموعهسبعرسائل، چاپ اول، تهران، میراث مکتوب.

دوانی، جلال­الدین، (1369)، رسالۀ تهلیلیۀ، تصییح اسماعیل واعظ جوادی، جزء 2، تهران، مشعل آزادی، آذر 1342.

دوانی، جلال­الدین، (1381ج)، شرحخطبۀ الزوراءضمنمجموعه سبعرسائل، چاپ اول، تهران، میراث مکتوب.

دوانی، جلال­الدین، (1360ب)، شواکل الحور فی شرح هیاکل النور، ضمن مجموعۀ ثلاث رسائل، به تحقیق احمد تویسرکانی، مشهد، آستان قدس رضوی.

دوانی، علی، (1364)، مفاخر اسلام، بی­جا، امیر کبیر.

دهباشی، مهدی، (1387)، شرحرباعیاتفلسفیعرفانیعلامهدوانی، تهران، هرمس.

سبزواری، ملاهادی، (1417)، شرح منظومه، تعلیقات حسن­زادۀ آملی، چاپ سوم، تهران، ناب.

شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1981)،  الأسفارالأربعۀ، چاپ دوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.

شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1382)، الشواهدالربوبیۀ، تصییح دکتر محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1363)، المشاعر، چاپ دوم، تهران، طهوری.

شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1361)، العرشیۀ، چاپ اول، تهران، مولی.

شیرازی، محمدبن ابراهیم (ملاصدرا)، (1422)، شرح هدایۀالاثیریۀ، چاپ اول، بیروت، مؤسسۀ تاریخ العربی.

طباطبایی، سید محمد حسین، (1365)، الرسائلالتوحیدیۀ، چاپ اول، قم، نشر کتاب.

طباطبایی، سید محمد حسین، (1434)، نهایۀالحکمۀ، 2 ج، التعلیقۀ الشیخ عباس سبزواری، الطبع السابعۀ، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.

طهرانی، العلامه شیخ آقا بزرگ، (بی­تا)، الذریعۀ الی تصانیف الشیعۀ، الطبعۀ الثانیۀ، دار احیاء التراث العربی، بیروت.

محمد خانی، حسین، (پاییز 1387)، وحدت وجود نزد دوانی، فصلنامۀ اندیشۀ دینی، شیراز، شمارۀ 28.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 881


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب