پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 11 |
| تعداد شماره‌ها | 216 |
| تعداد مقالات | 2,169 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,047,354 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,219,474 |
چشم و وجود: تأملاتی در ادراکِ بصرمحورانة حقایقِ وجودی اشیاء در فلسفة متعارف اسلامی, | ||
| پژوهش های هستی شناختی | ||
| دوره 13، شماره 26، اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22061/orj.2025.2305 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا فاضلی* 1؛ محمد معقولی2؛ سعید ظفر آبادی3 | ||
| 1دانشیار فلسفه دانشگاه یاسوج | ||
| 2دانشجوی فلسفه دانشگاه یاسوج | ||
| 3دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 13 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 04 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 04 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| در عرف فیلسوفان مسلمان، علم حقیقی که به وجودات (خارجی یا ذهنی) ثابت تعلق میگیرد، یا از راه تجرید کلّی طبیعی است یا دیدن مُثُل افلاطونی. بینایی هر چند برخی آنرا اشرف حواس گفته اند، یکی از حواس ظاهر برشمرده شده است و چشم صرفاً ابزارِ شکارِ یکی از محسوسات یعنی امور بصری است نه چیزی بیشتر؛ اما حضور همه جانبة امر بصری–که در اینجا بیناییدن خوانده میشود- در توصیفات اینان از ادراک حقایق وجودی، خواه این توصیف تمثیلی باشد، خواه سرراست، قابل مشاهده است. این جُستار ضمنِ اشاره به پیوندِ ناگسستنیِ بینایی و ادراکِ حقایقِ اشیاء، بر فرایندِ بصرمحورانة ماهیّتِ عقلانیِ ادراک‌شده، در عالَمِ ایده‌ها و کُلّیِ طبیعی درنگ خواهد کرد. در این راه پس از تأملی کوتاه بر توصیفات افلاطون و ارسطو که سرنمون این دو دیدگاه هستند، به بررسی بیناییده شدن در آنچه مشهور به فلسفة اسلامی است، پرداخته خواهد شد. روش این پژوهش طرحِ یک آزمونِ ذهنی است که طی آن دیگرگونگیِ ادراکِ حقایقِ وجودیِ اشیا، در صورتِ سلبِ باصره بررسی خواهد شد؛ یعنی فرض گرفته میشود صاحب یک نظریه نابینا باشد. سر آخر به اینجا رسیده خواهد شد که دست کم این دو شیوة مدعی ادراک وجودات حقیقی به هیچ روی از درازدستی چشم و سیطرة بینایی دور نتوانند شد و هم‌هنگام این نوشتار با تأمّلِ بر نقشِ پُررنگِ بینایی در کاوش‌هایِ هستی‌شناختی، نوعی ایدئالیسمِ بصرمحورانه و بیناییده را در سطحِ معرفت‌شناختی پیشنهاد میدهد که مبتنی بر آن، سخن گفتن از هستیشناسی محض و رسیدن به وجود اشیاء آنچنان که هستند، بدون پیشفرض چشم و بینایی، سخت و یا شاید نشدنی مینماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایدئالیسم؛ بصر محوری؛ فلسفة اسلامی؛ کلّی طبیعی؛ مُثُل افلاطونی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Eye and Existence: Reflections on the Ocularcentric Perception of the Ontological Truths of Things in Conventional Islamic Philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Fazeli1؛ Mohammad Maghouli2؛ Saeed Zafarabadi3 | ||
| 1Associat Professor of Yasouj University | ||
| 2.Student of Philosophy- Yasouj University | ||
| 3M.A. of Islamic Philosophy and Theology- Yasouj University | ||
| چکیده [English] | ||
| In Muslim philosophical tradition, true knowledge of entities (external or mental) is acquired either through the abstraction of natural universals or the contemplation of Platonic forms. While vision is often esteemed as the noblest sense, it remains an external faculty, with the eye serving merely as a tool for perceiving visual phenomena. Yet, the pervasive role of the visual—termed here as "بیناییدن" (seeing)—in descriptions of perceiving existential truths, whether metaphorical or direct, is undeniable. This essay explores the inseparable link between vision and the perception of truths, focusing on the visually oriented process of grasping intelligible essences in the realm of ideas and natural universals. After briefly examining Plato’s and Aristotle’s paradigmatic views, the study investigates the concept of "بیناییدن" in Islamic philosophy. Using a thought experiment that assumes a blind theorist, it examines how the absence of vision alters the perception of existential truths. The study concludes that these methods of perceiving true entities remain deeply tied to the dominance of vision. Simultaneously, it proposes a visually oriented idealism at the epistemological level, suggesting that pure ontology—understanding existence as it is—without presupposing vision, is difficult, if not impossible. This highlights the profound influence of vision on ontological and epistemological frameworks. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Idealism, Ocularcentrism, Islamic Philosophy, Natural Universal, Platonic Ideas | ||
| مراجع | ||
|
Adib Sotani Sh.[Translation of Critique of Pure Reason]. Kant, Immanuel (Author). Tehran: Amir Kabir. 1983. Persian. Adib Sotani Sh.[Translation of Aristotle’s Logic]. Aristotle, (Author). Tehran: Negah. 2011. Persian. Averroes M,Tafsir Ma ba’d al-Tabi’a (Grand Commentaire de la Metaphysique, Maurice Bouyges (ed.), Beyrouth: Imperimerie Catholque.1938. Arabic. Davodi A. [Translation of De Anima]. Aristotle (Author). Tehran: Hekmat Publication: 2010. Persian. Davodi, A, Intellect in Peripatetic Philosophy: from Aristotle to Avicenna, Tehran: Hekmat Publication. 2010. Persian. Ebrahimi-Dinani, Gh. General Philosophical Principles in Islamic Philosophy, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies. 2000. Persian. Fathi H. [Translation of Outlines of the History of Greek Philosophy] Zeller, Eduard (Author). Tehran: Hekmat Publication. 2020. Persian. Fazeli, A., Musavi Azam, M., & Zafarabadi, S. [An Investigation of Mulla Sadra’s Vision-based theory in Mental Existence]. Knowledge, 2019; 11(2): 225-246. Persian. Ilkani M. The History of Philosophy in Middle Ages and Renaissance, Tehran: Samt Publication. 2003. Persian. Jurjani, Sh. Al -Taʿrīfāt. Tehran: Naser Khosrow. 1991. Arabic. Kāshānī, A. Mosanifat (Treatises), Mojtaba Minavi& Yahya Mahdavi (ed.). Vol 2, Tehran: Tehran University Publisher. 1958. Persian. Khademzadeh V. & Kan’ani F. [Knowing as seeing: Metaphor in Mulla Sadra’s Philosophy]. Conterporary Wisdom, 2022; 13(1): 61-93. Persian.doi: 10.30465/cw.2022.40073.1874 Khorasani Sh. [Translation of Metaphysics]. Aristotle (Author). Tehran: Hekmat Publication. 2018. Persian. Lahiji, A. Shavarigh al- Ilham fi Sharh Tajrid al-Kalam, Akbar Asad Alizade (ed.), Qom: Imam Sadegh Organization. 2008. Arabic. Mojtabavi J. [Translation of A History of Philosophy, Vol 1 (Greece and Rome)]. Copleston, F. (Author)., Tehran: Elmi va Farhangi. 2014. Persian. Naraghi A. & Ibrahim S. [Translatin of Reason & Religious Belief: An Introduction to the Philosophy of Religion] Peterson M.,Hasker W. Reichenbach, B. & Basinger, D. (Authors). Tehran: Tarh e Now. 2000. Persian. Nasir al-Din Tusi, M. Sharh al-Isharat wa al-Tanbihat, Qom: Nashr al-Balaqe. 1996. Arabic. Pike, N. God and Timelessness. London: Routledge & Kegan Paul. 1970. Plato. Platonis opera, Burnet, J. (ed.) (5 Vols) Oxford: Clarendon Press. 1995. Qotb al-Din Shirazi, M. (1897), Sharh Hikmat al-Ishraq, Tehran: Lithogeraphi. Arabic. Sabzewari, H. Ḡorar al-farāʾed (Šarḥ al-Manẓuma). Mahdi Mohaqeq & Toshihiko Izutsu (ed.). Tehran: Tehran University. 1990 Arabic. Sadr al-Din Shirazi, M. Hikmat al-Muta‘aliya fi-l-Asfar al-‘Aqliyya Beyroot: Dar Ihya al-Torah al-Arabi. 1998. Arabic. Suhrawardi, Sh. Hikmat al-Ishraq, Henry Corbin (ed.), Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies. 1993 Arabic. Tabataba’I M. Nihāyat al-Hikmah, Abbas Ali Sabzewari (ed.), Qom: Islamic Publication. 1996. Arabic. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 210 |
||