دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی
انتشارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات11
تعداد شماره‌ها210
تعداد مقالات2,091
تعداد مشاهده مقاله2,849,588
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,064,042
خانی, محمد رضا, عشریه, رحمان. (1402). تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».. فناوری آموزش, 13(25), -. doi: 10.22061/orj.2024.2204
محمد رضا خانی; رحمان عشریه. "تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».". فناوری آموزش, 13, 25, 1402, -. doi: 10.22061/orj.2024.2204
خانی, محمد رضا, عشریه, رحمان. (1402). 'تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».', فناوری آموزش, 13(25), pp. -. doi: 10.22061/orj.2024.2204
خانی, محمد رضا, عشریه, رحمان. تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».. فناوری آموزش, 1402; 13(25): -. doi: 10.22061/orj.2024.2204

تحلیل هستی شناسانۀ رفتار ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط بر اساس دوگانۀ عرفانی «جهت حقی» و «جهت خلقی».

پژوهش های هستی شناختی
دوره 13، شماره 25، شهریور 1403    اصل مقاله (427.45 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22061/orj.2024.2204
نویسندگان
محمد رضا خانی* 1؛ رحمان عشریه2
1دانش آموخته سطح 4 رشته تفسیر و علوم قرآن از مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن حوزه علیمه قم
2دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
تاریخ دریافت: 18 تیر 1402،  تاریخ بازنگری: 03 اسفند 1402،  تاریخ پذیرش: 05 اسفند 1402 
چکیده
در آیات قرآن و روایات در مورد نحوۀ عکس‌العمل ملائکه، ابلیس و آدم (ع) در ماجرای هبوط به ظرائف فراوانی اشاره شده است. با تکیه بر دوگانۀ « جهت حقی »و« جهت خلقی » در عرفان اسلامی می‌توان برخی از غوامض ماجرای هبوط را تشریح کرد. به این منظور با روش توصیفی ـ تحلیلی در گام نخست به تشریح دوگانۀ جهت حقی و جهت خلقی پرداخته شده است. در عرفان اسلامی از حیثیت غیراستقلالی و وجه‌اللهی ظهورات حق‌تعالی تعبیر به «جهت حقی» شده است. در مقابل«جهت خلقی» ناظر به خودیابی وجودی موجودات عوالم نسبت به یکدیگر است. در گام دوم نشان داده شد که میزان غلبۀ جهت حقی و جهت خلقی منجر به تفاوت مواضع ملائکه، ابلیس و آدم در ماجرای هبوط گردیده است. ملائکه با انتساب تسبیح و تقدیس، خود را شایستۀ مقام خلیفۀالهی دانستند؛ که این به خودیابی وجودی ملائکه (حیثیت خلقی) دلالت دارد. ابلیس در مقام مقایسۀ خود با آدم دچار غلبۀ جهت خلقی شد و با نادیده‌گرفتن جهت حقی آدم که ناظر به نفخ روح الهی و تعلیم اسماء بود؛ استکبار باطنی وجود او هویدا شد. همچنین تمنای کمالات اهل بیت (ع) توسط حضرت آدم (ع) (که طبق روایات، باطن شجره منهیه بود) نشان از غلبۀ جهت خلقی در وجود حضرت آدم بود.
کلیدواژه‌ها
جهت حقی؛ جهت خلقی؛ هبوط؛ ملائکه؛ آدم؛ ابلیس
عنوان مقاله [English]
Ontological Analysis of Angels, Iblis and Adam`s Behavior in the Story of Fall on the basis of Mystical Duality of "Right Direction" and "Personal Direction"
نویسندگان [English]
Mohammad Reza Khani1؛ Rahman Oshriya2
1Graduated from the 3rd and 4th level of Qur'anic Tafsir and Sciences from the Specialized Center for Qur'anic Tafsir and Sciences of Alima Qom,Qom,Iran
2Associate Professor of the University of Sciences and Knowledge of the Holy Quran,Qom,Iran
چکیده [English]
In the Qur'anic verses and hadiths, there are many subtile points mentioned about the reaction of the angels, Iblis and Adam in the story of the descent. By relying on the duality of "right direction" and "creative direction" in Islamic mysticism, we can explain some of the mysteries of the Fall. For this purpose, with the descriptive-analytical method, in the first step, the dual description of the right direction and the creative direction has been discussed. In Islamic mysticism, the non-independent dignity and divine aspect of the emergence of the Supreme Being is interpreted as "right direction". On the other hand, "creative direction" refers to the existential self-discovery of the beings of the worlds in relation to each other. In the second step, it was shown that the degree of predominance of the right direction and the creative direction led to the difference in the positions of angels, Iblis and Adam in the story of descent. By assigning glorification and consecration, the angels considered themselves worthy of the position of divine caliph; This indicates the existential self-discovery of the angels. Iblis, in his position of comparison with Adam, was overcome by the direction of creation, and by ignoring the right direction of Adam, which was watching the swelling of the divine spirit and the teaching of names; His inner arrogance was revealed. Also, the wish for the perfection of Ahl al-Bayt by Hazrat Adam (who, according to traditions, was the innermost part of the family tree) was a sign of the predominance of the moral direction in the existence of Hazrat Adam.
کلیدواژه‌ها [English]
Right Direction, Creative Direction, Fall, Angels, Adam, Iblis
مراجع

Ibn Babouyeh M. Akhbar Al-Reza News. Tehran: Jahan Publishing House; 1999. Arabic.

Bahrani.s. Al-Barhan fi Tafsir al-Qur'an. Qom: Ba'ath Institute; 1995. Arabic.

ــــــــــــــ.. Jami. a. three treatises on mysticism. Tehran: Manochehri Library. B. Persian.

ــــــــــــــ.. Naqd al-Nusus. Tehran: Ministry of Culture and Higher Education. 1391. Arabic.

ــــــــــــــ.. Al-Lamaat Rays. Qom: Bostan Kitab. 2004. Arabic.

Jondi. M. Sharh Fuss al-Hakm. Qom: Bostan Kitab; 2002. Arabic.

Javadi Amoli. A. Prophets' lives in the Qur'an. Qom: Israa; 2010a. fifth edition. Persian.

ــــــــــــــ.. Tafsir Tasnim. Qom: Israa; 2010b. fifth edition. Persian.

  1. Khani. I. rereading the foundations and structure of the problem of ontology in transcendental wisdom based on the logic of the Arba'a mystical passages according to Kaysari's reading[dissertation] University of Esfahan; 2017

Khani. M. examining and analyzing the story of Adam's descent based on the thoughts of Allameh Tabatabai and Ayatollah Javadi Amoli [master s thesis] The Center for Tafsir and Sciences of the Holy Qur'an; 2014

Shirazi. Q. Sharh Hakmah al-Ishraq. Tehran: Cultural Artifacts Association; 2013. Arabic.

Tabatabai. M. Principles of Philosophy and Realism Method. Tehran: Sadra; 1988. Persian.

ــــــــــــــ.. The Principles of Realism Philosophy. Qom: Book Garden; 2007. Persian.

ــــــــــــــ.. Al-Insan and Al-Aqeedah. Qom: Baghiat Publications; 1981. second edition. Arabic.

ــــــــــــــ.. Al-Risaal Al-Tawhidiya. Beirut: Al-Numan Institute; 1995. Arabic.

ــــــــــــــ.. Al-Shams al-Sata'a. Qom: Dar Al-Mahja Al-Bayda; 1997. Arabic.

ــــــــــــــ.. Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Al-Alami Publishing House; 1970 AH. second edition. Arabic.

ــــــــــــــ.. Man from beginning to end. Qom: Bostan Kitab; 2018. second edition. Persian.

ــــــــــــــ.. Tawheed Letters. Qom: Bostan Kitab; 2009. second edition. Persian.

Ayashi. M. Tafsir Al-Ayashi. Tehran: Al-Mattaba Al-Elamiya; 2001. Arabic.

Ferghani. S. Mashareq al-Darari. Sharh Ta'ye Ibn Faraz. Qom: Islamic Propaganda Office Publications; 2000. Arabic.

Fanari. M. Misbah Elans. Tehran: Molly Publishing House; 1995. Arabic.

Faiz Kashani. M. Tafsir Al-Safi. Tehran: Sadr Publications; 1994. second edition. Arabic.

Qomi. A. Tafsir al-Qami. Qom: Darul Kitab; 1988. 4th edition. Arabic.

Qonavi. S. Ijaz al-Bayan in Tafsir Umm al-Qur'an. Qom: Islamic Propaganda Office Publications; 2002. Arabic.

ــــــــــــــ.. Risal al-Nusus. Tehran: University Publishing Center. 1983 .Arabic.

Qaysari. D. Sharh Fuss al-Hakm. Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company; 1996. Arabic.

Majlesi. M. Bihar al-Anwar al-Jamaa leder Akhbar al-Imaa al-Athar. Beirut: Dar ihiya al-trath al-arabi; 1982. second edition. Arabic.

Mulla Sadra. M. Al-Hikama al-Muttaaliyya fi al-Asfar al-Aqliyyah al-Araba. Beirut: Dar Ihaa al-Tarath; 1981. Arabic.

ــــــــــــــ.. Al-Shawahid al-Rabubiyyah in al-Manahij al-Attawiyah. Mashhad: University Publishing Center; 1981. Arabic.

Yazdan Panah. Y. Basics and Usuls of Theoretical Mysticism. Qom: Publications of Imam Khomeini Educational and Research Institute; 2009. Persian.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 34
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب