تاریخ دریافت: 01 بهمن 1391،
تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1391،
تاریخ پذیرش: 03 اسفند 1391
چکیده
این مقاله تلاشی است برای بررسی دیدگاه فلسفۀ وجودی یا مکتب اگزیستانسیالیسم دربارۀ یکی از موضوعات فلسفۀ متعارف در عرصۀ وجودشناسی. این مسأله بویژه از این جهت اهمیت دارد که پیروان این مکتب، بجای پرداختن به مفاهیم کلی و انتزاعی، می‌کوشند به شناخت وجود انسان اصیل که در متن زندگی با مسایل گوناگون درگیر است بپردازند؛از این رو بازخوانی آرای ایشان در مباحث هستی‌شناختی با ارزرش می‌نماید. در این مقاله برای پرهیز از پراکنده‌گویی به سراغ کارل یاسپرس روانشناس و فیلسوف آلمانی (1883-1969) رفته‌ایم که پس از کرکگارد مهمترین شخصیت در میان فیلسوفان اگزیستانسیالیسم الهی است. در میان موضوعات فراوان فلسفۀ یاسپرس، ابتدا تقریری از آرای وجودشناسی و انسان‌شناسی یاسپرس (شامل جهان،امر متعالی، وجود تجربی انسان یا دازاین، آگاهی کلی، روح، و هستی انسانی و برخی از اوصاف اصلی وجود خاص انسانی) ارائه شده و سپس به موضوع علیت پرداخته شده که از یک سو موضوع مهمی در میان مباحث وجودشناختی در فلسفۀ متعارف است و از سوی دیگر با عنایت به بحث ارتباط ضروری میان علت فاعلی و معلول، و چالش تعارض با موضوع آزادی اراده و اختیار انسان، اهمیت مضاعف می‌یابد. یاسپرس سخنانی هم در قبول و هم در انکار علیت دارد که در پایان مقاله به راه‌حل‌هایی جهت رفع این تعارض و ایجاد سازگاری میان سخنان او اشاره شده از جمله اینکه می‌توانیم دیدگاه یاسپرس را مشابه نظر فیلسوفان مسلمان بدانیم و بگوییم او نیز قائل به علیت طولی است.
This article is an effort to survey standpoint of Existentialism about one of the issues in classic philosophy on ontology. This issue is important especially because followers of this school, instead of managing universal concepts, try to identify the real existence of human that involve with different problems during the life. Therefore revising of their viewpoints seems worthy.Avoiding from confuse speaking, in this article we have chosen Karl Jaspers (1883-1969) who is, after Soren Kierkegaard (1813-1855), the most important person among the divine Existentialists. Between numerous issues in philosophy of Jaspers, first a report is given about Jaspers`s ontological and anthropological views (including world, transcendence, empirical being, Dasein, consciousness at large, spirit, existenz, and some of the main characters of special human existence) and then, it is considered Jaspers`s views about causality, that is an important subject of ontology in classic philosophy on one hand, and on the other hand it gets more importance because of the idea of necessary connection between "efficient cause" and "effect" and its challenge with human`s free will.Jaspers has some words in acceptance and denial of causality, so there are some solutions at the end of the article to eliminate this inconsistence and to make coherence between his words, such as this solution: we can consider standpoint of Jaspers like the Muslim philosophers, and say he believe in linear chain of causality.
Jaspers, Karl (1955), Reason and Existenz, translated by William Earle, New York, Noonday Press. Jaspers, Karl (1959), Truth and symbol: from Von der Wahrheit, Twayne Publishers.
Jaspers, Karl (1962), The Great Philosophers, vol 1, Harcourt, Brace & World.
Jaspers, Karl, (1973-A) Philosophie I (Philosophische Weltorientierung) Springer DE.
Jaspers, Karl, (1973-B) Philosophie II Existenzerhellung, Springer DE.
Jaspers, Karl, (1987), Existenzphilosophie - Vol 108 of Zur Kritik der bürgerlichen Ideologie. Author, Hans-Martin Gerlach. Publisher, Acad.Verlag.
Haspers, John (1988), AnIntroduction to philosophical Analysis, Routledge.
Wallraff Charles F (1970), Karl Jaspers, An Introduction to His philosophy, Princeton University Press.
