دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها200
تعداد مقالات2,008
تعداد مشاهده مقاله2,679,524
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,936,927
شانظری, جعفر, گنجور, مهدی. (1391). جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی. فناوری آموزش, 1(2), 159-185.
جعفر شانظری; مهدی گنجور. "جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی". فناوری آموزش, 1, 2, 1391, 159-185.
شانظری, جعفر, گنجور, مهدی. (1391). 'جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی', فناوری آموزش, 1(2), pp. 159-185.
شانظری, جعفر, گنجور, مهدی. جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی. فناوری آموزش, 1391; 1(2): 159-185.

جوهر و تطوّر آن در حکمت سینوی

پژوهش های هستی شناختی
مقاله 4، دوره 1، شماره 2، اسفند 1391، صفحه 159-185    اصل مقاله (400.06 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
جعفر شانظری؛ مهدی گنجور*
دانشگاه اصفهان
تاریخ دریافت: 30 دی 1391،  تاریخ بازنگری: 02 بهمن 1393،  تاریخ پذیرش: 10 اسفند 1391 
چکیده
از مسائل و مباحث مهم فلسفی که قدمتی بیش از دو هزار سال دارد و از آغاز پیدایش  حکمت در یونان باستان مطرح بوده است، مسألة جوهر است. برخی اصل بحث در مقولۀ جوهر را فکری ارسطویی دانسته­اند و ریشۀ این انتساب را در رویکرد ارسطو به وجود و نسبت آن با جوهر و ماهیت اشیا می­دانند. زیرا بر مبنای تفکر ارسطویی، شناخت وجود چیزی جز شناخت ماهیت و جوهر اشیا نیست، لذا در نظر معلم اول، واژة موجود و جوهر مترادف است. اما سرنوشت جوهر در حکمت سینوی به برکت تمایز وجود و ماهیت دگرگون شده و یکباره راه خود را از وجود جدا کرده است. ابن سینا برخلاف ارسطو، مقسم جوهر و عرض را ماهیت اشیا دانسته و مقولات ارسطویی را بر ماهیت اشیای موجود تطبیق داده است. نوشتار حاضر با توجه به جایگاه و اهمیت بحث جوهر در تفکر ابن سینا و سیر تحول تاریخی آن در فلسفه، با رویکردی مسأله محور، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این مقوله در حکمت سینوی می­پردازد. بدین ترتیب، با توجه به عدم اتفاق بر تعریف واحد و با عنایت به سیر تنوع معنایی جوهر در حکمت سینوی بدیهی است کاوش از چیستی و تطوّر معرفتی جوهر، بیان مقسم جوهر و اعراض، چگونگی حصر تقسیمات جوهر، و موضع خاص ابن سینا در باب جوهریت واجب تعالی، مهم­ترین مسائلی است که در این نوشتار مورد پژوهش قرار می­گیرد.
 
کلیدواژه‌ها
جوهر؛ عرض؛ موجود؛ ماهیت؛ حکمت سینوی
عنوان مقاله [English]
Substance "and Its Development in Avicenna`s Philosophy
نویسندگان [English]
Jafar Shanazari؛ Mahdi Ganjvar
Esfahan University
چکیده [English]
One of the Important philosophical issues and debates dating back over two thousand years, and the beginning of wisdom in ancient Greece has been Proposed, is the problem of essence. Some believe that the discussion on the issue of substance is Aristotelian thought, and believe that the roots of this attribution in Aristotle approach to the existence and its relation with the essence and nature of things. Because based on Aristotelian thought, recognition of existence is nothing but nature and essence of objects.Therefore, according to the First Teacher, words of existence and essence are synonymous. But fate of substance in Avicenna`s Philosophy has been changed by the distinction made between existence and essence; it, therefore, has separated its way from existence.Unlike Aristotle, Avicenna has considered the divider of substance and accident as essence of things and has adapted Aristotelian categories on the essence of the objects. This writing, considering importance of the position of substance issue in Ibn Sina's thought and his historical evolution in philosophy, discusses about dimensions and different angles of this category with the problem-oriented approach in Avicenna wisdom. Therefore, according to a lack of consensus on the definition and because of semantic variations course, It is clear that the quiddity and epistemic evolution of substance, explanation of essence and accidents divider, manner of divisions exclusiveness, Ibn Sina's specific viewpoint on substantiality of transcendental Necessary Being are the main issues that will be researched in this article.
کلیدواژه‌ها [English]
substance, accident, existence, Essence, Avicenna`s
مراجع
  1. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1360)، دانش نامه علایی، تصحیح احمد خراسانی، تهران، کتابخانه فارابی.
  2. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1364الف)، النجاة (بخش الهیات)، تهران، مکتبه المرتضویه.
  3. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1364ب)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، ویرایش محمدتقی دانش پژوه، تهران، دانشگاه تهران.
  4. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1403)، الاشارات و التنبیهات، تهران، دفتر نشر الکتاب، مطبعه آرمان.
  5. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1405)،  الشفا،منطق، قم، منشورات مکتبه آیه الله مرعشی نجفی.
  6. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1371)، المباحثات، تحقیق محسن بیدارفر، قم، انتشارات بیدار.
  7. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1373)، عیون الحکمه، شرح فخرالدین رازی، تهران، موسسه الصادق.
  8. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1400الف)، رسائل ابن سینا، رساله الحدود، قم، انتشارات بیدار.
  9. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1400ب)، رسائل ابن سینا، عیون الحکمه، قم، انتشارات بیدار.

10. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1411)، التعلیقات،تحقیق دکتر عبدالرحمن بدوی، مرکز النشر، مکتب الاعلام الاسلامی.

11. ابن سینا، حسین بن عبدالله،(1387)، الهیات من کتاب الشفا، تحقیق حسن حسن زاده آملی، قم،بوستان کتاب.

12.ابن رشد، محمدبن احمد، (1377)، تفسیر مابعدالطبیعه ارسطو، تهران، حکمت.

13.ارسطو، (1367)، مابعدالطبیعه، ترجمه شرف الدین خراسانی، تهران نشر گفتار.

14.اسپینوزا، بندیکت، (1364)، اخلاق، ترجمه محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.

15.افلاطون، (1380)، مجموعه آثار، ترجمه محمدحسن لطفی و رضا کاویانی،تهران، خوارزمی.

16. افلوطین، (1366)، تاسوعات،ضمن دوره آثار فلوطین، ترجمه محمد حسن لطفی،تهران، خوارزمی.

17.اکبریان، رضا، (1386)، «جوهر از دیدگاه ملاصدرا»، مجله علمی-پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان،دوره دوم، شماره 51،صص41-68.

18.ایجی، عبدالرحمن، (1370)، المواقف، ضمن شرح مواقف، قم، منشورات شریف رضی.

19.بهمنیار بن مرزبان، (1349)، التحصیل، تصحیح مرتضی مطهری، تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.

20.تفتازانی، مسعودبن عمر، (1409)، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، بیروت، عالم الکتب.

21.جرجانی، علی بن محمد، (1370)، شرح المواقف، قم، شریف رضی.

22. جرجانی، علی بن محمد، (1370)، الهیات طوسی، قسمت موجودات، ترجمه پرویز مروج، نیویورک، انجمن تحقیقات در فلسفه و علوم اسلامی.

23. جوادی، ذبیح الله، (1348)، الفبای فلسفه جدید، تهران، انتشارات ابن سینا.

24. حلی، حسن بن یوسف، (1427)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تحقیق استاد حسن حسن زاده آملی، قم، نشر اسلامی.

25. دکارت، رنه، (1364)، اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، نشر آگاه.

  1. 26.  دنسی، جاناتان، (1375)، مقدمه­ای بر برکلی، ترجمه حسن لطفی، تهران، انتشارات فکر روز.

27. رازی، فخر الدین محمدبن عمر، (1378)، المحصل، تحقیق حسین اتای، قم، منشورات شریف رضی.

28. رازی، فخر الدین محمدبن عمر، (1373)، شرح عیون الحکمه، تهران، موسسه الصادق.

29. ژان برن، (1373)، ارسطو و حکمت مشائی، ترجمه ابوالقاسم پورحسینی، تهران،امیرکبیر.

30. سبزواری، ملاهادی، (بی تا)، شرح غررالفوائد،تهران،چاپ ناصری.

31. سجادی،جعفر، (1375)، فرهنگ علوم فلسفی،تهران، انتشارات امیر کبیر.

32. سهروردی شهاب الدین، (1355)، حکمه الاشراق، ضمن مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران، انجمن فلسفه ایران.

33. شهرستانی، محمد، (1383)، مصارعه الفلاسفه،ضمن مصارع المصارع، تحقیق ویلفرد مادلونگ، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.

34. طباطبایی، سید محمدحسین، (1417الف)، بدایة الحکمة، تحقیق عباس زارعی، قم، نشر اسلامی.

35.طباطبایی، سید محمدحسین، (1417ب)، نهایة الحکمة، تحقیق عباس زارعی، قم، نشر اسلامی.

36. طوسی، نصیرالدین محمد بن حسن، (1361)، اساس الاقتباس، مصحح مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران.

37. طوسی، نصیرالدین محمد بن حسن،  (1427)، تجریدالاعتقاد،ضمن شرح کشف المراد،تحقیق حسن حسن زاده آملی،موسسه نشر اسلامی.

38.غزالی، محمدبن محمد، (1961)، مقاصد الفلاسفه، تحقیق سلیمان دنیا، مصر، دارالمعارف.

39.فارابی، ابونصر، (1381)، فصوص الحکم و شرحه، تحقیق علی اوجبی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

40.فارابی، ابونصر، (1926)، عیون المسائل، دایرة المعارف العثمانیه، حیدر آباد دکن.

41. لایبنیتس، گوتفریت ویلهم فون، (1372)، مونادولوژی و چند مقاله فلسفی دیگر، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

42. لگنهاوسن، محمد، (1386)، «تأملی در استدلال­های ابن سینا در رد جوهر بودن خدا»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی ،دانشگاه اصفهان  شماره 51،صفحه 4-24.

43. قیصری‌رومی، داوودبن محمود، (1375)، شرح فصوص الحکم،به کوشش سید جلال الدین آشتیانی،تهران،شرکت انتشارات علمی و فرهنگی

44. لوکری، فضل بن محمد، (1373)، بیان الحق بضمان الصدق، تحقیق ابراهیم دیباجی، تهران، ایستاک

45. ماحوزی، رضا، (1388)، جوهر از نظر فلاسفه تحلیلی در نیمه دوم قرن بیستم، پایان نامه دکتری رشته فلسفه، دانشگاه اصفهان، استاد راهنما: دکتر محمدعلی اژه ای، استاد مشاور: دکتر مهدی دهباشی.

46. ملاصدرا،(1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، دار احیاء التراث العربی.

47. ملاصدرا، (بی تا)، تعلیقات بر الهیات شفا، قم، بیدار.

48. ملاصدرا، (1313ق)، شرح الهدایه الاثیریه، تهران، آقامیزا محمد علی کتابفروش شیرازی.

49. مصطفوی، زهرا، (1386)، «اقسام جوهر از نظر صدرالمتألهین»، مجله علمی- پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره دوم، شماره1، ص25-40.

50. بدوی، عبدالرحمن، (1427)، موسوعه الفلسفه، منشورات ذوی القربی.

51. تهانوی، محمد اعلی بن علی، (1996)، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون.

52. Armstrong,D.M(1989),Universal:An opinionated introduction, Westview press.

53. Lowe, EJ, (1996) ,Introduction to substance, in philosophical studies, Edited by steven D. Hales, Bloomsburg university, Wads Worth publishing company

54. Lower,)1977(, The Possibility of Metaphysics, Oxford University Press.

55. Kant,I,(1787) critique of pure reason, translated by N. Kemp Smith, pressd in Macmillan.

56. Copleston,F.(1997) A history of philosophy, Vol.6, search press, London.

57. Aristotle,(1992A), Categories, translated by J.L Ackrill in a new Aristotle Reader, Oxford University Press.

58. Aristotle, (1992B) Physics, translated by J.L.Ackrill in a new Aristotle reader, Oxford University press.

59. Paul Edwards, (1967), The Encyclopedia of philosophy, U.S.A, new Yourk. v.8.

60. Routledge,(1998), Routledge Encyclopedia of philosophy, v 8.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,970
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 966


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب