پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 200 |
| تعداد مقالات | 2,008 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,680,115 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,937,343 |
پیشینۀ تاریخی، توصیف و تبیین موضع ملاصدرا دربارۀ چیستی فلسفۀ اولی | ||
| پژوهش های هستی شناختی | ||
| مقاله 1، دوره 2، شماره 4، اسفند 1392، صفحه 1-17 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| احد فرامرز قراملکی1؛ مهدی گل‌پرور روزبهانی* 2 | ||
| 1دانشگاه تهران | ||
| 2دانشگاه قم | ||
| تاریخ دریافت: 17 اردیبهشت 1392، تاریخ بازنگری: 24 مرداد 1392، تاریخ پذیرش: 29 مهر 1392 | ||
| چکیده | ||
| الگوی علم‌شناسی موضوع محور ارسطویی- سینوی، فلسفۀ اولی را بحث از عوارض ذاتی «موجود بما هو موجود» دانسته و دو حوزۀ امور عامه و الهیات بالمعنی الأخص را ذیل آن علم واحد دسته‌بندی میکرد. با پیشرفت تاریخی علم کلام و غلبه یافتن رویکرد فلسفی در آن، مباحث دو حوزۀ مذکور از یکدیگر تفکیک شده و با لحاظ‌کردن آنها به عنوان دو علم مستقل، به تدریج الگوهای متنوعی، یکی پس از دیگری و هریک با نقد الگوی پیشین، برای وحدت‌بخشی مباحث امور عامه ارائه گردید. از ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف نوآور می‌توان توقع داشت که در این سیر تاریخی و خصوصاً با تحولی که در محتوای فلسفۀ اولی ایجاد کرده طرح بدیعی نیز برای شناسایی آن عرضه کرده باشد، اما او نامنتظرانه به همان موضع ارسطویی- سینوی بازگشته است. در تییین چرایی اتخاذ این رأی، شواهد غیرمقنع و قابل دفعی وجود دارد که نشان می‌دهد آن موضع، حاصل اندیشه‌های ابتدایی – و نه نهایی– ملاصدرا بوده است. اما قابل‌دفاع‌تر است که آن موضع فلسفه‌شناسانۀ ملاصدرا با فلسفۀ او سازگار دانسته شده و یا اینکه با توجه به قرائن متعدد و از جمله برای حفظ ادعای انقلاب پارادایمی حکمت متعالیه نسبت به سنتهای فلسفی پیشین، رخنه‌ای در اندیشۀ او محسوب گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امور عامه؛ علم‌شناسی ارسطویی؛ فلسفۀ اولی؛ ملاصدرا؛ موضوع علم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Historical Background and an Explanation of Mulla Sadra`s View on the Whatness of First Philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahad Faramarz Qaramaleki1؛ Mahdi Golparvar Roozbehani2 | ||
| 1Tehran University | ||
| 2Qom University | ||
| چکیده [English] | ||
| Aristotle Avicenna`s subject-oriented model for studying knowledge has viewed first philosophy as dealing with essential accidents of being qua being and classified general principles, umur-e ammeh and theology under the title of first philosophy. With gradual progress of theology and dominance of philosophical approach in it, the two fields were separated from one another as two fields of science, gradually various models, one after the other and criticizing it, were presented to harmonize the problems of general principles. It was expected from Mulla Sadra, as a philosopher with new opinions to present a new model in the field. Yet, he went on the same tradition of Avicenna. Explaining the reason why for his way, some have thought it as the primary step of his philosophizing, while it is more reasonable to know his step in agreement with his philosophy or, with regard to numerous tokens of which may be counted keeping his methodical revolution in relation to traditional manners of philosophy, it may be known as a failure. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| General principles, Aristotelian method of studying science, First philosophy, Mulla Sadra, Subject of science | ||
| مراجع | ||
|
[1] ابنسینا، (1375 ق) ، الشفاء- المنطق، ج 5 (کتاب البرهان)، تصدیر و مراجعة ابراهیم مدکور، تحقیق أبوالعلا عفیفی، قاهرة، وزارة التربیة والتعلیم. [2] ابنسینا، (1380 ق)، الشفاء- الإلهیات، راجعه و قدم له إبراهیم مدکور، 2 ج، القاهرة، الهیئة العامة لشئون المطابع الأمیریة. [3] ابنسینا، (1339 ش)، التنبیهات والإشارات، به اهتمام محمود شهابی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. [4] اصفهانی، شمس الدین محمود، بی‌تا، تسدید القواعد فی شرح تجرید العقائد؛ نسخۀ خطی شماره 5485، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. [5] الإیجی، عبدالرحمن بن أحمد، بی‌تا، المواقف فی علم الکلام، بیروت، عالم الکتب. [6] پلنگی، منیره، (1387 ش)، «موضوع فلسفۀ اولی نزد ارسطو و ابن سینا»، حکمت سینوی (مشکوة النور)، شمارۀ 40، ص 51-29. [7] التفتازانی، سعد الدین، (1409 ق)، شرح المقاصد، 5 ج، مقدمه و تصحیح و تعلیق: عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی. [8] جرجانی، شریف، بی‌تا، حاشیة شرح التجرید؛ نسخۀ خطی شمارۀ 1104791، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. [9] الجرجانی، علی بن محمد، (1306 ق)، کتاب التعریفات، مصر، المطبعة الخیریة. [10] جرجانی، شریف، (1325 ق)، شرح المواقف، تصحیح: بدرالدین نعسانی، قم، الشریف الرضی (چاپ افست). [11] حاجی خلیفه (مصطفی بن عبدالله)، بی‌تا، کشف الظنون عن أسامی الکتب والفنون، ج 1، عنی بتصحیحه وطبعه: محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلگه الکلیسی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [12] خطیبزاده، محمد بن ابراهیم، بی‌تا، تعلیقات بر حواشی شریف جرجانی بر شرح قدیم تجرید، نسخۀ خطی شمارۀ 1745، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. [13] جوادی آملی، عبدالله، (1375 ش)، رحیق مختوم- شرح حکمت متعالیه، بخش یکم از جلد اول، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، قم، مرکز نشر اسرا. [14] خندان، علیاصغر، (1384 ش)، «موضوع فلسفۀ اولی نزد ارسطو و علامه طباطبایی»، نامۀ حکمت، شمارۀ 5، ص 144- 105.[15] دشتکی، صدرالدین محمد، بی‌تا، حواشی شرح جدید تجرید الاعتقاد، نسخۀ خطی شمارۀ 859 ع، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. [16] دوانی، جلالالدین اسعد، بی‌تا، حاشیۀ قدیم بر شرح جدید تجرید الاعتقاد، نسخۀ خطی شمارۀ 817569، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. [17] رازی، فخرالدین محمد بن عمر، (1384 ش)، شرح الإشارات والتنبیهات، 2 ج، ج 1، مقدمه و تصحیح: علی‌رضا نجف‌زاده، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [18] صفدری نیاک، مرتضی، (1386 ش)، «موضوع حکمت متعالیه: وجود لا بشرط مقسمی»، معرفت فلسفی، شمارۀ 17، ص 139- 166. [19] طباطبایی، محمد حسین، بی‌تا، حاشیة الکفایة، 2 ج، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی (با همکاری نمایشگاه و نشر کتاب). [20] طباطبایی، محمد حسین، (1387 ش)، برهان، ترجمه، تصحیح و تعلیق: مهدی قوام صفری، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب. [21] طوسی، نصیرالدین، (1377 ق)، شرح الإشارات والتنبیهات، 3 ج، ج 1، مطبعة الحیدری. [22] عبودیت، عبدالرسول، (1385 ش)، درآمدی به نظام حکمت صدرائی، 2 ج، ج 1، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی. [23] قوشچی، علاء الدین، بی‌تا، شرح تجرید الاعتقاد، بی‌جا (چاپ سنگی). [24] مفتونی، نادیا و فرامرز قراملکی، احد، (1385 ش)، «موضوع فلسفه در اندیشۀ ارسطو، ابن سینا و ابن رشد»، حکمت سینوی (مشکوة النور)، شمارۀ 35، ص 56- 78. [25] ملاصدرا (صدرالدین محمد الشیرازی)، بی‌تا- الف، شرح الهدایة الأثیریة، به خط عبدالکریم الشیرازی، طهران (چاپ سنگی). [26] ملاصدرا، بی‌تا- ب، المشاعر، به خط عبدالکریم الاصطهباناتی الشیرازی، طهران (چاپ سنگی). [27] ملاصدرا (محمد بن ابراهیم صدرالدین الشیرازی)، (1352 ش)، المسائل القدسیة (در رسائل فلسفی)، با تعلیق و تصحیح و مقدمۀ جلال الدین آشتیانی، مشهد، انتشارات دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی مشهد. [28] ملاصدرا (صدرالدین محمد الشیرازی)، (1981 م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، 9 ج، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [29] ملاصدرا (محمد بن ابراهیم صدرالدین الشیرازی)، (1402 ق)، تفسیر القرآن الکریم (سورة الحدید)، تصحیح محمد خواجوی، قم، بیدار. [30] ملاصدرا (محمد بن ابراهیم صدرالدین الشیرازی)، (1366 ش)، تفسیر القرآن الکریم، ج 1، مقدمه: محسن بیدارفر، الطبعة الثانیة قم، بیدار. [31] ملاصدرا، (1375 ش)، مجموعۀ رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح حامد ناجی اصفهانی، تهران، انتشارات حکمت. [32] ملاصدرا (صدرالدین محمد الشیرازی)، (1382 ش)، شرح و تعلیقۀ صدرالمتألهین بر الهیات شفا؛ تصحیح، تحقیق و مقدمه: نجفقلی حبیبی، 2 ج، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا. [33] ملاصدرا (صدرالدین محمد شیرازی)، (1386 ش)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، مقدمه، تصحیح و تعلیق: جلالالدین آشتیانی، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم). [34] Aristotle,( 2002), Posterior Analytics, Translated with a Commentary by Jonathan Barnes, Second edition, New York, Oxford University Press Inc.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5 |
||